Używamy plików cookie

Metodologia badania i charakterystyka populacji

Przedstawione badanie to retrospektywna analiza kohortowa przeprowadzona w jednym ośrodku onkologicznym Memorial Sloan Kettering, obejmująca dane pacjentek leczonych w latach 2007-2023. Badanie miało charakter obserwacyjny i analizowało rzeczywiste wyniki kliniczne w warunkach praktyki klinicznej, z medianą okresu obserwacji wynoszącą 63,3 miesiąca.

Populacja badana obejmowała 2249 kobiet w wieku 50-69 lat z wczesnym rakiem piersi o korzystnych cechach biologicznych. Wszystkie pacjentki miały nowotwory w stadium T1N0, z ekspresją receptorów hormonalnych (ER/PR dodatnie), bez nadekspresji receptora ERBB2 (dawniej HER2), oraz niskim wynikiem testu genomowego Oncotype DX nieprzekraczającym 18 punktów. Wszystkie chore przeszły zabieg oszczędzający pierś (lumpektomię) z ujemnymi marginesami chirurgicznymi. Mediana wieku wynosiła 60 lat, a u prawie wszystkich pacjentek (98,8%) wykonano biopsję węzła wartowniczego. Izolowane komórki nowotworowe w węzłach chłonnych zidentyfikowano u 46 pacjentek (2,0%). Spośród badanych kobiet 92,3% otrzymało radioterapię adiuwantową, przy czym 60,9% otrzymało napromienianie całej piersi, a pozostałe głównie częściowe napromienianie piersi. Wśród pacjentek nieotrzymujących radioterapii 30,5% było w wieku 50-59 lat.

Jak różne schematy leczenia wpływają na ryzyko nawrotu?

Analiza wykazała istotne różnice w częstości nawrotów miejscowo-regionalnych w zależności od zastosowanego leczenia uzupełniającego. Po 72 miesiącach obserwacji ryzyko nawrotu miejscowo-regionalnego wynosiło zaledwie 1,1% u pacjentek otrzymujących radioterapię w połączeniu z co najmniej pięcioletnią hormonoterapią oraz 0,9% u pacjentek otrzymujących radioterapię z krótszą hormonoterapią. Dla porównania, u pacjentek stosujących wyłącznie hormonoterapię przez co najmniej pięć lat bez radioterapii ryzyko to wzrastało do 5,5%, natomiast u chorych nieotrzymujących radioterapii i stosujących hormonoterapię krócej niż pięć lat osiągało 11,0%. W analizie wieloczynnikowej zarówno zastosowanie radioterapii, jak i niższy wynik Oncotype DX pozostawały niezależnymi czynnikami predykcyjnymi niższego ryzyka nawrotu. Radioterapia wiązała się z istotnym zmniejszeniem ryzyka nawrotu o około 79%, niezależnie od czasu stosowania hormonoterapii. Każdy wzrost wyniku Oncotype DX o jeden punkt zwiększał ryzyko nawrotu o 16%, co było istotne statystycznie. Inne zmienne, takie jak wiek pacjentki, strona nowotworu, podtyp histologiczny, stadium T, obecność izolowanych komórek nowotworowych w węzłach chłonnych oraz wieloogniskowość, nie wykazały istotnego związku z ryzykiem nawrotu w analizie jednoczynnikowej.

Otrzymanie radioterapii wiązało się również z poprawą przeżycia wolnego od choroby, przy czym pacjentki otrzymujące radioterapię miały o 62% niższe ryzyko zdarzeń niepożądanych w porównaniu z pacjentkami nieotrzymującymi tego leczenia. Podobnie, stosowanie hormonoterapii przez co najmniej pięć lat wiązało się z 47% redukcją ryzyka zdarzeń w porównaniu z krótszym okresem leczenia hormonalnego. Marginesy chirurgiczne zawierające przewodowy rak in situ z klirensem mniejszym niż 1 mm były istotnie związane z gorszym przeżyciem wolnym od choroby. Nie zaobserwowano istotnej różnicy w przeżyciu całkowitym między grupami otrzymującymi i nieotrzymującymi radioterapii, co sugeruje, że wpływ leczenia miejscowego na przeżycie całkowite w tej grupie niskiego ryzyka jest ograniczony. Wyniki te są zgodne z wcześniejszymi badaniami PRIME II i CALGB 9343 przeprowadzonymi u starszych pacjentek, które wykazały podobne wskaźniki nawrotów miejscowych.

Implikacje dla praktyki klinicznej i personalizacji terapii

Wyniki badania mają istotne implikacje dla praktyki klinicznej i personalizacji leczenia raka piersi. Potwierdzają one możliwość bezpiecznej deeskalacji leczenia uzupełniającego u wybranych młodszych pacjentek z wczesnym rakiem piersi i niskim ryzykiem genomowym, które tradycyjnie nie były kandydatkami do ograniczenia terapii. Dane sugerują, że test Oncotype DX może być wartościowym narzędziem nie tylko w decyzjach o leczeniu systemowym, ale również w planowaniu leczenia miejscowego. Dla pacjentek gotowych zaakceptować niewielki wzrost ryzyka nawrotu, rezygnacja z radioterapii przy długotrwałym stosowaniu hormonoterapii lub zastosowanie samej radioterapii bez hormonoterapii mogą stanowić rozsądne opcje terapeutyczne. 

Wyniki wspierają także możliwość monoterapii radioterapią, co może być szczególnie istotne dla pacjentek nietolerujących hormonoterapii. Badanie wspiera koncepcję wspólnego podejmowania decyzji między lekarzem a pacjentką, uwzględniając indywidualne preferencje, tolerancję ryzyka oraz potencjalne działania niepożądane różnych form leczenia. Wyniki te dostarczają praktycznych danych klinicznych w oczekiwaniu na rezultaty trwających badań prospektywnych, takich jak DEBRA, EXPERT, LUMINA, IDEA i PRECISION, które mogą dalej potwierdzić bezpieczeństwo deeskalacji leczenia w tej populacji. Ograniczeniem badania był jego retrospektywny charakter oraz możliwe zaburzenia selekcji, gdyż pacjentki nieotrzymujące radioterapii były częściej starsze i miały nowotwory o mniej agresywnych cechach. Niska liczba zdarzeń ograniczała możliwość przeprowadzenia bardziej rozbudowanych analiz wieloczynnikowych.

Podsumowanie

Badanie kohortowe 2249 pacjentek w wieku 50-69 lat z wczesnym rakiem piersi T1N0 i wynikiem Oncotype DX ≤18 wykazało, że radioterapia znacząco redukuje ryzyko nawrotu miejscowo-regionalnego do 1,1% w porównaniu z 5,5% przy samej hormonoterapii. Test genomowy Oncotype DX okazał się wartościowym narzędziem nie tylko w decyzjach o leczeniu systemowym, ale również w planowaniu terapii miejscowej, umożliwiając bezpieczną deeskalację leczenia u wybranych młodszych pacjentek. Wyniki wspierają możliwość monoterapii radioterapią u chorych nietolerujących hormonoterapii oraz rezygnację z napromieniania przy długotrwałym stosowaniu leczenia hormonalnego. Dane te dostarczają praktycznych wskazówek do personalizacji terapii raka piersi, podkreślając znaczenie wspólnego podejmowania decyzji z pacjentką o akceptowalnym poziomie ryzyka nawrotu.

Bibliografia

David Gibbes Miller, Lillian A. Boe, Hannah Y. Wen, et al. Adjuvant Radiation and Endocrine Therapy in Early-Stage Breast Cancer With Low Genomic Risk.

https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2839036